Bachus to dla Zielonej Góry knajpa kultowa. Zielonogórzanie chętnie wspominają czerwone lub białe wino i chrupiące migdały w soli. Zespół przygrywał wieczorami do tańca, a za dnia przy ślubach. - To, lokal, do którego lubiłam zaglądać, półmroczny klimat przy świecach i pięknie grająca kapela - wspomina jedna z użytkowniczek grupy Ex-Zielona Góra na Facebooku. Jak Bachus wyglądał kiedyś, jak wygląda dziś? Zabieramy was na krótką wycieczkę!
Fragmenty reportażu, który ukazał się w gazecie "Winobranie 2000", specjalnym dodatku do "Gazety Wyborczej" z dnia 2 września 2000 r.
Przed wojną w ratuszowych piwnicach działała winiarnia, ale nie w miejscu obecnego Bachusa, lecz w narożniku, pod dzisiejszą Salą Tradycji. W obecnym Bachusie do 1967 roku składowano węgiel. Ale władza chciała urozmaicić rynek i postanowiła zrobić tam winiarnię, wizytówkę miasta.
Gerard Nowak, dyrektor Regionalnego Centrum Animacji Kultury: - Jak pamięcią sięgam, a jestem tu kilkadziesiąt lat, był to w swoich początkach reprezentacyjny lokal. Władza z ratusza zapraszała gości do piwnicy. Kelnerki nosiły stroje eklektyczne, nawet nie w całości wielkopolskie, w tonacji zielonej gorsety, spódnice, czepce, ale z folklorem to nie miało wiele wspólnego.
To tu, przy niedrogich, ale ponoć markowych winach (węgierskie, bułgarskie) i koniakach rozpoczynały się wieczorne trasy po miejskich knajpach.
archiwum Ex-Zielona Góra
Fragmenty reportażu, który ukazał się w gazecie "Winobranie 2000", specjalnym dodatku do "Gazety Wyborczej" z dnia 2 września 2000 r.
Lata 70., połowa dekady Gierka. Zielonogórskie knajpy zmieniają swój wygląd. Winiarnia Bachus to prawdziwe wyzwanie. Urządzić ją trzeba od zera. Autorstwo projektu władze zlecają krakusowi Krzysztofowi Serafinowi. Artysta błysnął wcześniej talentem, projektując po afrykańsku Niger. Lokal był jedynym w mieście bistrem z lodami, mrożoną kawą, koniakiem. Serafin trafił idealnie, więc wygrał Bachusa, bo władzom zależało na oryginalnym, indywidualnym stylu.
Artysta rozgląda się w Zielonej Górze za winiarskimi motywami. Znajduje stare drzeworyty z połowy XVII wieku. Na ich podstawie planuje na głównej ścianie, tuż przy potężnej drewnianej ławie rysunek. Stylizowaną panoramę miasta z murami obronnymi, wieżami ratusza i kościołów wykonuje starą, rzadką dziś techniką sgraffito. Mówiąc krótko, nie maluje, lecz skrobie według zaleceń średniowiecznych mistrzów, udoskonalonych później przez następców z epoki renesansu. Surowy jur pokrywa pierwszą warstwą wyblakłego czerwonego tynku, na nią drugą, leciutko beżową, przydymioną. Wyryty wzór ledwo majaczy, tylko z lupą można podziwiać rysunki zapaćkane białą farbą.
Równie mało szczęścia miał Bachus znad wejścia do ratuszowej piwnicy. Tympanon z niewielką brodatą głową rzymskiego boga wyrzeźbił Leszek Krzyszowski. - Nie ma Bachus wesołej miny. Mój kolega jest abstynentem i nie krył wrogości do pijaństwa. Bachus wygląda, jakby się octu napił - opowiada Witold Cichacz, autor herbu Zielonej Góry na ratuszu. Uśmiech Bachusa niknął coraz bardziej w następnych latach, kiedy podczas remontów skutecznie zamalowywano mu kamienne oblicze. - Nie mamy zwyczaju szanować czegoś, co obrasta tradycją - mówi Cichacz.
fot. Czesław Łuniewicz
Fragmenty reportażu, który ukazał się w gazecie "Winobranie 2000", specjalnym dodatku do "Gazety Wyborczej" z dnia 2 września 2000 r.
Kiedy po deptaku niósł się zapach palonych migdałów w soli, specjalności piwnicznej, wiadomo było, że w knajpie zabawa. Otwierano ją już o godz. 10 rano, ale tzw. działalność rozrywkowa zaczynała się prawie dziesięć godzin później. O godz. 19.30 zaczynała grać cygańska kapela z Bachusa (nazywana tak z braku nazwy). W różnokolorowych strojach, szytych na wzór węgierski, muzycy cięli skoczne czardasze i melodie romskie ze swoimi tekstami niemal do północy.
Czasy się zmieniały. Cygańska i węgierska muzyka już nie wystarczała bywalcom Bachusa. Pojawiły się polskie przeboje. Ludzie chcieli dansingów. Podczas jednego wpadł do piwnicy Zbigniew Kalenik, czyli Zbyszko z Bogdańca. - Coś mi te ceglane sklepienia przypominają. U was jak w krzyżackiej karczmie - powiedział.
Według szambelana Zdzisława Piotrowskiego, w latach 70. i 80. przewodnika wycieczek, Bachus podupadł, gdy wycofano z niego zielonogórskie wina. - Były wtedy jakieś przydziały i limity. Lepsze krajowe, w tym zielonogórskie wino, można było kupić co najwyżej w geesie w Sulechowie. Turysta pytał mnie w "Bachusie": "A czemu nie ma waszego trunku?", no i nie rozumiał, że zakłady gastronomiczne mają taki rozdzielnik, a nie inny - wspomina Piotrowski.
Wycieczka lądowała zwykle na wzgórzu przy Palmiarni. Tu wysłuchiwała pierwszej opowieści o winnych zielonogórskich latoroślach. Potem szła pod pomnik Bohaterów (opowieść o wyzwoleniu), stamtąd do muzeum (dużo o winie i trochę eksponatów) i całe śródmieście. Koniec według zegarka był w Bachusie. Po godzinnej degustacji win węgierskich i bułgarskich kierownik wycieczki ogłaszał "czas wolny". Rynek pełnił rolę centrum handlowego.
- Na każdym stole stały beczułki na nosidłach wahadłowych. Od spodu wkładało się butelkę. Potem przechylało i lało do szklaneczek. Wrażenie było ciekawe, niby wino z beczki - śmieje się szambelan.
Bachus był krótkotrwałą "metą" młodych literatów. Stał się raczej modnym epizodem z życia lat 80. Cokolwiek by się tam ważnego wydarzyło, wygraną i tak pozostawała kwiaciarka z kabaretowej piosenki Jana Kaczmarka, "co na tym wszystkim trzyma łapę".
archiwum Ex-Zielona Góra
Dzisiejszego Bachusa zreaktywowali Adam i Aleksander Kremer, rodowici zielonogórzanie. Bywalcy deptaka mogą ich znać z Win Świata - sklepu, który rodzina Kremer prowadzi od niemal 20 lat przy ul. Kupieckiej.
- Nasz ojciec długie lata zajmował się handlem winem i promowaniem kultury picia alkoholu. My przejęliśmy po nim interes i Wina Świata. Bachus jest naszym kolejnym krokiem - opowiadają bracia.
fot. Agata Michalak
Bracia Kremerowie w "starym" Bachusie nie bywali, ale znają historię tego miejsca. O tym, co napotkali, wchodząc do ratuszowej piwnicy po raz pierwszy, za wiele opowiadać nie chcą. - Stęchlizna, mnóstwo wilgoci i dyskotekowa kula przy suficie - wylicza Aleksander. Prace remontowe trwały równo pięć miesięcy. Przez ostatni tydzień bracia spali po kilka godzin dziennie, byle zdążyć z otwarciem przed Winobraniem. Dziś lokal zyskał nowe oblicze i nową nazwę - Winiarnia Bachus.
- Bo to wino ma być tu podstawą, kuchnia jest tylko dodatkiem. Chcemy, żeby było to miejsce dla zielonogórzan i ich gości - opowiadają bracia.
fot. Agata Michalak
Winiarnia Bachus w wydaniu braci Kremer wcale nie trąci myszką. Ma loftowy, paryski styl. Piwniczna cegła została solidnie odświeżona, w kącie pojawił się czarny fortepian. Tylko wygląda na nowy - bracia sprowadzili go z Czech, jak mówią, "w stanie agonalnym". Renowacją zajął się specjalista z Kalisza. Jednak największym ryzykiem nie było wcale kupno zdezelowanego instrumentu, a wstawienie go do ratuszowej piwnicy. Operacja trwała kilka godzin, wreszcie fortepian wjechał do środka na linach asekurowany przez 12 mężczyzn.
- Wyniesienie go stąd byłoby nie lada wyzwaniem, więc kradzieży się nie boimy - śmieje się Adam.
fot. Agata Michalak
W głównym pomieszczeniu znajdziemy 13 czarnych stolików, przy których może usiąść do 50 gości. Niewiele? Bracia zabierają nas na krótką wycieczkę. Za ścianą po prawej stronie ukryty jest jeszcze niewyremontowana izba, z której można przejść do małej piwniczki na wino. Schodami wchodzimy na wysokość parteru - tam mieszczą się toalety i pomieszczenia socjalne. A za wielkimi drzwiami bracia pracują nad nowym sklepikiem z winem, do którego prowadzi zewnętrzne wejście, tuż obok Centrum Informacji Turystycznej. Zliczając wszystkie pomieszczenia okaże się, że Winiarnia ma łącznie 250 m kw. powierzchni.
Gości wita drewniany ogródek. W skrzynkach wiszą kwiaty, a w rogach poustawiane są dębowe, francuskie beczki po winie. Jeśli będziecie przechodzić nieopodal, zatrzymajcie się na chwilę i powąchajcie je! Cały czas pachną winem.
fot. Agata Michalak
Winem pachnie również w samym lokalu. Na półkach skrywają się setki gatunków tego trunku - od słodkich po wytrawne, z bliższy i dalszych zakątków Europy. Nie mogło też zabraknąć lubuskich win. Na razie serwowane są te z winnic Miłosz, Kinga, Saint Vincent i Jakubów. Za lampkę lubuskiego trunku zapłacimy od 10 zł wzwyż, a tego spoza województwa - od 8 zł.
fot. Agata Michalak
Swoje miejsce znajdą też kawosze. - Specjalnie dla nas palarnia kawy z Łodzi przygotowuje mieszankę 97 proc. arabici i 3 proc. robusty. Kawa ma posmak orzechowo-czekoladowy. Espresso kosztuje 8 zł. Ale zachęcamy też do spróbowania smoothie i lemoniady lawendowej - mówią bracia. Menu będzie sezonowe. Znajdziemy w nim taki rarytasy, jak pikantną zupę z polędwicą wołową, tortillę czy stek Bachusa. Ceny zaczynają się od 15 zł. Szef kuchni, Piotr Ratajczak, korzysta z wielu lokalnych składników, jak tutejsze sery czy wędliny.
fot. Agata Michalak
Bracia Kremer powoli myślą już o Winobraniu. Na pewno pojawi się wino włoskie z nalewaka i specjalna winobraniowa karta. Winiarnia będzie też brała udział w akcji "Smaki Winobrania", w której pięć zielonogórskich restauracji dopasowało swoje potrawy do win z pięciu okolicznych winnic. Adam Kremer: - My będziemy współpracować z winnicą Miłosz. Mamy już pomysł na potrawę, ale nie chcemy zdradzać zawczasu. Powiemy tylko, że to danie mięsne.
Winiarnia otworzyła się w piątek 14 sierpnia. Ciekawscy co chwilę zaglądają - niektórzy wchodzą do środka i rozglądają się po starych murach, szukając podobieństw, inni zerkają przez barierkę. - To wcale nie demotywuje. Wkrótce zmienimy kartę, będziemy zapraszać zapachami. Już dziś pachnie w ratuszu! Już dziś dziękuję za pomoc przy otwarciu Winiarni, którą otrzymaliśmy miasta - kończy Adam.
fot. Agata Michalak
Winiarnia Bachus czynna od poniedziałku do czwartku w godz. 12-21, w piątki i soboty w godz. 12-23, a w niedziele w godz. 12-18.
fot. Agata Michalak
fot. Agata Michalak
fot. Agata Michalak
fot. Agata Michalak
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze