Zapomnijcie o tabliczce: dotykanie eksponatów zabronione! Tu można siadać, podrzucać, dotykać, wciskać, ściskać i kręcić. W dawnych halach Lumelu powstały 32 interaktywne stanowiska.
Po Centrum Przyrodniczym oprowadza nas dr Krystyna Walińska z Wydziału Nauk Biologicznych na UZ, dyrektorka obiektu.
Nie ma wątpliwości: największe kolejki będą do stoiska pomiaru siły. - Panowie będą mieli szansę się wykazać. Urządzenie prowokuje do rywalizacji - śmieje się dyrektoka Centrum Przyrodniczego. Jak sprawdzić, ile siły mamy w dłoni? Wystarczy mocno ścisnąć uchwyt, a wynik wyświetli się na ekranie.
To zjawisko pozwala śmiałkom określić położenie przy różnych ewolucjach. Jest wykorzystywane np. w wesołych miasteczkach. Dzięki niemu wagoniki utrzymują się na torach - opowiada dr Krystyna Walińska z Naszym zadaniem jest rzucić piłeczką tak, by trafiła w wyznaczone przez nas miejsce, jednocześnie badając jej energię. Uwaga, to nie jest takie proste!
Wahadło Maxwella
Wahadło magazynuje energię, gdy wciągamy je do góry. - Tak tworzy się energia potencjalna - mówi dr Walińska. Spadając, energia zmienia się w kinetyczną. Urządzenie odbija się i z powrotem unosi do góry. - Ot, cała tajemnica jo-jo - kwituje dr Walińska.
Plazma, czyli zjonizowana materia. W kuli szaleją małe, zygzakowate błyskawice. Gdy jej dotkniemy, przywołamy je do nas. - Dłonie są przewodnikiem lepszym niż powietrze - mówi dr Walińska. Podczas tego doświadczenia trzeba być jednak ostrożnym. - Gdy wszyscy zetkną się ramionami, będzie kopać! - uprzedza nasza przewodniczka.
Samodzielna konstrukcja
Jest znana już od czasów średniowiecznych. Układ elementów jest tak wyprofilowany, że konstrukcja trzyma się bez żadnego spoiwa - opowiada dr Walińska
Oto symulator chmur. Przypomina popularny souvenir z wakacji: kulę, której wnętrze, po odwróceniu do góry nogami, zasypuje śnieg. To coś podobnego, tyle że jakieś tysiąc razy większego. Im szybciej będziemy nią obracać, tym więcej wywołamy chmur. - Możemy zauważyć, jakie chmury i jaki wiatr tworzą się np. przy równiku, jak powstaje cyklon - wyjaśnia dr Krystyna Walińska.
Symulator plam śmieci pokaże nam, gdzie odpady kumulują się na wodach oceanicznych. Wystarczy pomieszać wielką łyżką. Nasze śmieci popłyną zgodnie z prądem morskim. - Spójrzcie na Hawaje. Widzimy, jak obok wyspy olbrzymie śmieci dryfują po powierzchni oceanu - naprowadza nas dr Walińska.
Wielka Pacyficzna Plama Śmieci dryfuje między Kalifornią a Hawajami. To olbrzymie skupisko odpadów, którego masę szacuje się na 3,5 mln ton. Jego 90 proc. stanowią tworzywa sztuczne, które nie ulegają rozkładowi. Wielka Plama wędruje po północnej części Oceanu Spokojnego, niesiona przez prądy oceaniczne.
Idziemy dalej, a tam... Piłka sama wisi w powietrzu! Czary? Nie, to Dmuchawa Bernoulliego. - Sprawia, że przedmioty same utrzymują się w powietrzu - rozwiewa wątpliwości dr Walińska.
A tak wyglądasz w 3D
Jest też specjalny stojak, który pozwoli nam obejrzeć własną sylwetkę w... 3D. - Ściana jest wypełniona ponad trzema tysiącami szpilek. Wystarczy stanąć, oprzeć się i odcisnąć swój kształt - tłumaczy dyrektorka Centrum Przyrodniczego.
Są też urządzenia do zabaw logicznych. Na nich możemy sprawdzić swoją pamięć, zapamiętując określoną przez maszynę sekwencję liczb. Podobną funkcję ma urządzenie, w którym musimy odpowiednio zapalić lampy.
Niemowlę widzi do góry nogami
Mamy też stanowisko, które ilustruje pracę oka. Kręcąc specjalnym pokrętłem dostrzeżemy, jak kształt soczewki zachowuje się przy zmianie odległości przedmiotu. Naszym zadaniem jest znalezienie takiej krzywizny, żeby dokładnie ten obraz zobaczyć. - Wtedy przekonamy się, że obraz na soczewce jest odwrócony, dopiero nasz mózg przetwarza go tak, że widzimy finalnie tak, jak widzimy. Niemowlęta, do pewnego miesiąca życia, nie mają tej zdolności przetwarzania, więc widzą świat do góry nogami - opowiada dr Walińska.
Dr Krystyna Walińska już nic przed nami nie ukryje: jej puls wynosi 82. Sprawdziliśmy. Jak na osobę dorosłą, serce bije jej odrobinę za szybko... Czyżby stres związany z otwarciem Centrum Przyrodniczego?
Za chwilę rozlega się głośnie pukanie, to serce dr. Walińskiej. Kołacze jak szalone! - Nie robi to na mnie wrażenia, bo niedawno gościłam grupkę małych dzieci, którym puls skakał powyżej setki. One mają energię z kosmosu... - mówi nasza przewodniczka.
Siadasz na krzesełku, w gablocie widzisz szkielet kręgosłupa. Jeśli ty się poruszysz, on także. Co w tym dziwnego? Niby nic, ale... - Łatwo sprawdzić, co robimy naszemu kręgosłupowi, jeśli niedbale siedzimy. On się musi naprawdę nieźle napracować. A potem się dziwimy, że boli w odcinku lędźwiowo-krzyżowym!
Dyrektorka Centrum wdrapuje się na platformę, chwyta w dłonie wielkie koło i przemieszcza się zgodnie z jego ruchem. - To klasyczny żyroskop - wyjaśnia.
Eureka! To przecież nic innego, jak urządzenie do pomiaru położenia kątowego, wynalezione przez francuskiego fizyka Jeana Foucaulta w 1852 r. - Ma zastosowanie w nawigacji, np. w helikopterach - dodaje dr Walińska.
Do tego urządzenia trzeba mieć krzepę - zniechęca nas na wstępie dr Walińska. Przy generatorze prądu - bo o nim mowa - do pomocy można wziąć nawet dwie osoby. Dynamo będzie bowiem atrakcyjne, jeśli się mocno wysilimy. Im większa werwa w miotaniu pokrętłem, tym więcej kolorowych światełek ujrzymy.
Prezes Elektrociepłowni Marian Babiuch chwalił się nowoczesnymi rozwiązaniami, zastosowanymi w Centrum Przyrodniczym. Jak mówi, pozwolą zapobiec zagrożeniu 20 stopnia zasilania. - To pierwsza taka instalacja w Polsce. Do tej pory chłód był produkowany w agregatach sprężarkowych, zasilanych energią elektryczną. Tu wytwarzamy chłód z ciepła sieciowego. Zimą będziemy obiekt ogrzewać, a latem, w upały, chłodzić - opowiada prezes Babiuch.
Jako pierwszy próg Centrum Przyrodniczego przekroczył prezydent Janusz Kubicki, a licznik gości - przy dźwięku fanfar - wyświetlił cyfrę 1.
W Centrum Przyrodniczym możesz też sprawdzić swoją skoczność, uderzyć w działo powietrzne, zobaczyć na własne oczy, jak działa twierdzenie Pitagorasa.
Jest też punkt, w którym można zapoznać się z wartością produktów i skomponować własną, indywidualną dietę.
W drugiej, mniejszej hali, będą pokazywane wystawy czasowe. Właśnie można oglądać dwie ekspozycje: wędrowną Via regia, wypożyczoną z Muzeum Przyrodniczego w Gorlitz i poświęconą najpiękniejszym krajobrazom Ziemi Lubuskiej.
Centrum Przyrodnicze będzie czynne od wtorku do piątku w godz. 9-18 i w weekendy w godz. 10-16. - Chcemy, by zwiedzanie odbywało się w cyklach, po 1,5 godziny każdy. Będzie to spacer z przewodnikiem, który poopowiada o wszystkich urządzeniach i zjawiskach - mówi dr Krystyna Walińska.
Bilet wstępu kosztuje 10 zł dla dorosłych i 5 zł dla dzieci. W trakcie Winobrania zwiedzanie będzie darmowe. W Centrum Przyrodniczym pracuje 20 specjalistów, w tym dziewięciu etatowych przewodników. Centrum Przyrodnicze może jednorazowo zwiedzać sto osób.
Inwestycja pochłonęła 12 mln zł. W planach jest także adaptacja pierwszego piętra, za 8 mln zł. Wtedy stanowisk w całym Centrum Przyrodniczym będzie aż sto! Zrealizowała ją firma SKANSKA.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze