Nie tylko ryby, witamy w kraju kajaka i ptaka [ZDJĘCIA]

Lubuskie to nie tylko ponad pół tysiąca jezior, to także sieć malowniczych i dziko płynących rzek, od największych Odry, Watry, Noteci i Bobru po małe, cenione przez turystów z całego kraju - Drawę, Pliszkę, Ilankę i Obrę. Sieć rzek i jezior tworzą idealne warunki do uprawiania sportów wodnych i oferują wyjątkowo atrakcyjne szlaki kajakowe dla turystów amatorów i tych szukających niemal surwiwalowych wrażeń. Nie będzie żadną przesadą, gdy powiemy, że woj. lubuskie jest kajakową potęgą.

Planując wakacje, zastanówcie się, czy nie warto ruszyć na kajakowy szlak i odkryć piękno lubuskiej przyrody. Naprawdę warto. Oto najpiękniejsze szlaki w krainie rzek i jezior.

Rzeka wypływa pod Łagowem i 80 km dalej wpada do Odry. Płynie przez Puszczę Rzepińską, historyczny Gądków (20 km w górę od Krosna Odrzańskiego), którym wieki temu władali templariusze i Joannici oraz mroczne jezioro Wielickie. Należy do najczystszych nie tylko w woj. lubuskim, ale i w kraju, o czym świadczą pobliskie hodowle pstrąga.

Zaprawieni kajakarze często straszą nowicjuszy Pliszką. Bo pełna powalonych konarów drzew, progów, zdradliwych brzegów. Jest w tym sporo prawdy, ale i też przesady. Poza tym, czy kłoda, przez którą trzeba czasem przenieść kajak, odwiedzie nas od przeżycia paru godzin w cudownej przyrodzie.

Najlepiej zamówić kajaki Gądkowie - od lat działają tu wypożyczalnie i stanice Bus wywozi nas do wsi Pliszka. Stąd 6-8 km kajakowy szlak do Gądkowa w sitowiu, chaszczach przez malownicze meandry, lasy i bagna, potem przez małe jeziorko, pod starym mostem kolejowym. Cisza, piękno, zapachy po prostu powalają. Brzegi rzadko są dostępne. Natura ma tu święty spokój, jest niczym nieskalana. Jest tylko ona i wasze oczy. Warto wypuścić się 2 km dalej na Jezioro Wielickie zwane też Gądkowskim. To jezioro torfowe, a więc ciemne, mroczne, z dnem pokrytym gąbczastym puchem.

Artur Łukasiewicz/AG

Nasz szlak kończy się w stanicy w Gądkowie. Jest tu miejsce na biwak, pole namiotowe. W leniwym tempie trasę pokonamy w trzy godziny. Im większa grupa, tym przyjemność jest tańsza.

Drawa, prawy dopływ Noteci, to jedna z najsłynniejszych rzek na spływy. Choćby dlatego, że m.in. kiedyś tu właśnie z przyjaciółmi wędrował kajakiem Karol Wojtyła. I wiedział co robi, bo to malownicza, najszybsza rzeka nizinna, która miejscami przybiera wręcz górski charakter. Dziś szlak kajakowy nosi imię kardynała Karola Wojtyły. Rzeka płynie na granicy trzech województw i pod Krzyżem wpada do Noteci.

DANIEL ADAMSKI

Najbardziej popularne spływy są na odcinkach z Drawna do Barnimia (9,5 km) i z Barnimia do Bogdanki (8,5 km) - to odcinki trudne, dla raczej wprawionych.

W Drawnie działa punkt Drawieńskiego Parku Narodowego, gdzie można opłacić wstęp lub biwakowanie. Za ujściem Drawy z jeziora zaczyna się park i rzeka płynie do Starego Osieczna.

Niech nas nie zmyli początkowo spokojny nurt. Prawdziwa jazda zacznie się za wsią Barnimie. Kilka razy czeka nas przenoska, a być może nieoczekiwana kąpiel. Lubiący mniej adrenaliny raczej powinni wybrać odcinki już za biwakiem Bogdanka, do Sitnicy, Kamiennej, czy dalej do Krzyża. To już odcinki łatwe.

Spływ Drawą to oczywiście niezapomniane przeżycie, trzeba mieć świadomość, że to chyba jedyna rzeka, na której tworzą się...korki. Rzeką w granicach parku narodowego można spływać od 1 stycznia do 15 marca i od 1 lipca do 31 grudnia, w godzinach 9-19. Jednocześnie na w granicach parku może przebywać 700 osób. Kajak wypożyczymy w Drawnie. Opłaty DPN to 6-8 zł dziennie.

Lubuskie Mazury to nazwa nieoficjalna, ale powoli się przyjmuje (promują ją marszałek i lubuscy samorządowcy). Jezior na Pojezierzu Dobiegniewskim jest zatrzęsienie i - podobnie jak na Mazurach właśnie - można pływać kanałami od jednego do drugiego. Szlak wodny Lubuskich Mazur Liczy ponad 70 km!. Nie jest oznakowany, ale nie sposób się zgubić.

Dariusz Barański/AG

Szlak ma swój początek w Długiem nad jeziorem Lipie. Potem biegnie przesmykiem do Jeziora Słowa wśród leśnych wzgórz. Akwen urzeka przezroczystą wodą o niebieskawym odcieniu. A to dlatego, że jest jeziorem wapiennym. Niektórzy nazywają je nawet Szmaragdowym. Tu podwodne łąki tworzą duże glony ramienice. Legenda mówi, że jezioro powstało w miejscu, gdzie diabeł wydobywał piasek na budowę mostu do jeziora Osiek, zwanego też Chomętowskim. Więc płyniemy przebijając się przez bagniska i uroczyska, przepiękne wodne łąki z nenufarami i grążelami, dosłownie podwodne akwarium. Tu ptaki można obserwować z bliska.

Z Obrą jest trochę na odwrót niż z Drawą, która najpierw stawia kajakarzom wyzwania, a potem daje odpocząć w dolnym biegu. Obra odwrotnie, w końcowym odcinku staje się trudniejsza. Za Świętym Wojciechem staje się bardziej kapryśna, pełna przeszkód, kłód, pni powalonych przez bobry.

Arch. Urząd Marszałkowski Woj. Lubuskiego

Obra to także fragment Lubuskiego Szlaku Wodnego - jednego z najpopularniejszych szlaków kajakowych w Polsce, którym w 1960 r. płynął bp. Karol Wojtyła. Zaczyna się w Kopanicy, w okolicy są też kanały łączące rzekę z Wartą i Odrą.

Rzeka na odcinku od Kopanicy do Trzciela przecina kilka jezior. Tu mijamy granicę województw: lubuskiego i wielkopolskiego. Za jeziorem Rybojady pojawia się nurt i rzeka na odcinku do Międzyrzecza silnie meandruje. Odcinek do Skwierzyny to prawdziwe wyzwanie dla wodniaków. Dziki, z przeszkodami, powalonymi drzewami. Do tego szybki nurt i czysta woda.

Cały szlak - od Kopanicy do Skwierzyny - ma aż 123 km. Na jego przepłynięcie potrzeba 7-10 dni. To opcja dla wytrwałych, ale na szlaku jest dużo dobrych miejsc do biwakowania.

Biegnie od Czech, przez Izery, Bory Dolnośląskie, a potem w Lubuskiem wzdłuż granicy z Niemcami. Ma opinię zdradliwej, niespokojnej, ale w naszym regionie to strachy na lachy. Od Gubina jest dość leniwa. Idealna do nauki "kajakowania". Można spokojnie zabrać dzieci np. szlakiem do Kosarzyna na Jeziorem Borek. To trzy godziny spokojnego wiosłowania. Start z Wyspy Teatralnej w Gubinie, z której kładką może przejść także na niemiecka stronę. Wyspę upodobała sobie Brać kurkowa, przez wieki były tu strzelnice, aż w XIX w. postawiono teatr. W Gubinie wielka atencją traktowano Coronę Schröter, wybitą aktorkę, uwielbianą przez samego Goethego.

Arch. Urząd Marszałkowski Woj. Lubuskiego

Odcinek Nysy do Kosarzyna jest rzeczywiście nietrudny, płyniemy niczym w rynnie, po obu stronach niewysokie wały, trochę urwiste, łąki i liściaste lasy z pięknymi wierzbami. Spływ kończymy w ważnym miejscu, 300 metrów dalej Nysa Łużycka wpada do Odry. W Kosarzynie działa stanica z grillem. Do zjedzenia pstrągi, grochówka i bigos. Jak kąpiel to w Jeziorze Borek, jest czyste i zaciszne.

Ilanka leniwie toczy wody przez łęgi olszowe. Płynie częściowo przez bagna, a jej brzegi pokryte są szuwarami. Szlak jest niezwykle urokliwy, ale trzeba pamiętać, że Ilanka ma muliste dno i zdecydowanie nie nadaje się do kąpieli.

makajak.pl

Fot. Maja Sałwacka

Spływ możemy zacząć w Starościnie pod Rzepinem. Stąd do Myczkowa mamy ok. 17 km. Szlak prowadzi przez lasy i łąki. Dobry na rodzinne wypady. Rzeka ma trochę ponad metr, więc jest bezpieczna. Ci, którzy lubią wyzwania, mogą pokusić się o dalszą przeprawę w kierunku Rybocic. Tam wpłyniemy na rozległe bagna. Możliwe, że natkniemy się na żółwie błotne.

Obserwowanie ptaków, ptasiarstwo (z ang. birdwatching) to popularne w Europie hobby dla miłośników ptaków, nazywanych ptakolubami lub ptasiarzami. Ich lubuskim rajem jest

Park Narodowy Ujście Warty

Oprócz ścieżek przyrodniczych w Parku są również wytyczone przez Rzeczpospolitą Ptasią szlaki turystyczne w otulinie na obrzeżach parku. To "Szlak derkacza" (21 km), "Szlak kani" do jezior Radachowskiego i Głęboczek (14 km), "Szlak dzięcioła" wzdłuż krawędzi doliny Warty i koryta Postomii (5 km), "Szlak gęgawy" ok. 7 km przez łąki czy "Szlak dudka" do Czarnowa (13 km).

Anna Kraśko

Ponadto w woj. lubuskim najciekawszymi miejscami do obserwacji są:

Dolina Środkowej Odry

Błota Odrzańskie

Lubuski Przełom Odry

Park Krajobrazowy Łuk Mużakowa.

Po Odrze kursują dziś dwa wycieczkowce - Zefir i Laguna. Mają po 25 metrów długości, a każdy pomieści 92 osoby na pokładach dolnym - zadaszonym oraz górnym - otwartym. Pływają z prędkością 18 km na godzinę. Zanurzenie? Tylko 70 cm. To ważne. Bo Odra w lecie bywa płytka i "Zefir" z "Laguną" wadziłyby o dno.Stało się tak dzięki współpracy 15 nadodrzańskich gmin, które powołało do życia stowarzyszenie Odra dla Turystów. Dziełem stowarzyszenia jest unijny projekt "Rozwój turystyki wodnej na transgranicznym obszarze Doliny Środkowej Odry.

Fot. Maja Sałwacka

Dziś dwa statki z portu w Nowej Soli mogą cumować w zmodernizowanych portach i przystaniach w Siedlisku, Starej Wsi, Bobrownikach, Cigacicach, Nietkowie, Gostchorzu i Kostrzynie nad Odrą.