Po połączeniu z gminą zyskaliśmy 17 sołectw, ale czy wiemy, co one kryją? Przybliżamy nieco fantastyczne rzeczy dzielnicy Nowe Miasto. Jeśli chcielibyście pochwalić się czymś wyjątkowym w Waszej okolicy, piszcie: szymon.plociennik@zielona.agora.pl i piotr.bakselerowicz@zielona.agora.pl
Te zwierzęta wyglądają jak krzyżówka znanych wszystkim świń i owiec. Włochate świnie, czyli mangalice, przyciągają uwagę każdego, kto trafi do Stożnego, czyli osiedla na skraju nowej Zielonej Góry, części sołectwa Jany.
Mangalica jest rasą węgierskiej świni domowej, hodowanej w różnych odmianach od XIX w. Mięso tych zwierząt charakteryzuje się wysoką zawartością tłuszczu.
Stado Artura Suchodolskiego jeszcze niedawno liczyło 100 sztuk, ale w ostatnim czasie znacznie się zmniejszyło. - Chodziło o większe restrykcje dla hodowców związane z szerzeniem się afrykańskiego pomoru świn. Sprzedałem większość mangalic, dla siebie zostawiłem może osiem, dziewięć - tłumaczy.
Fot. Zofia Płóciennik
Artur Suchodolski przede wszystkim hoduje jednak bydło mięsne. W Stożnem ma 500 sztuk krów angielskiej rasy Hereford. Kiedy w czerwcu w Zielonej Górze i okolicach program nagrywał Robert Makłowicz, odwiedził właśnie hodowlę pana Artura. Zachwalał mięso tej cenionej odmiany.
WŁADYSŁAW CZULAK
Krowy pasące się na pobliskich łąkach można zobaczyć podczas jazdy samochodem w pobliżu Stożnego.
Dobry przykład tego, jak lokalna społeczność może zatroszczyć się o pamięć po dawnych mieszkańcach swojej miejscowości. W Janach, tuż przy drodze prowadzącej do byłej wioski, znajduje się nieczynny cmentarz ewangelicki, gdzie spoczywają szczątki przedwojennych mieszkańców. W przeciwieństwie do wielu cmentarzy w Lubuskiem i w całej Polsce, ten w Janach jest zadbany, a w okolicy Wszystkich Świętych palą się na nim znicze.
WŁADYSŁAW CZULAK
Nekropolię w 2013 r. uporządkowali mieszkańcy zielonogórskiego sołectwa. Na jej środku umieścili pamiątkową tablicę z napisem po polsku i niemiecku:
'Na tym cmentarzu z przełomu XIX/XX wieku o ewangelickiej przynależności wyznaniowej spoczywają mieszkańcy Jan narodowości niemieckiej, którzy żyli tu przed nami w latach 1815-1945. Niech spoczywają w Bogu'.
WŁADYSŁAW CZULAK
Las Odrzański był jednym z najpopularniejszych celów wycieczek dla mieszkańców Grünbergu. W latach 1900-1920 zarządzał nim słynny nadleśniczy Otto Mülsch. Dzięki jego staraniom miasto zainwestowało w leśne ścieżki, drogi dojazdowe, posadziło różnorodne drzewa. Już wcześniej powstało tam kąpielisko, restauracje i miejsca noclegowe.
Fot. Władysław Czulak/Agencja
Większość budynków zniszczyli w 1945 r. radzieccy żołnierze. Później dawny Oderwald przez wiele lat był zapomniany. Teraz znów przyciąga zielonogórzan. Starorzecze Odry w Krępie to dla wielu z nich idealne miejsce weekendowych wyjazdów rowerowych. W 2016 r. powstała tam przystań i chociaż nie ma jak dawniej restauracji, Las Odrzański potrafi wciąż tak samo oczarować.
Fot. Władysław Czulak/Agencja Gazeta
Miejsce częściowo leży na terenie objętym programem Natura 2000.
Kiedy dwa lata temu fotoreporter 'Wyborczej' Władysław Czulak robił zdjęcia zielonogórskim rzeźbom i pomnikom do książki Igora Myszkiewicza, nie mógł zlokalizować właśnie tego. Ukryty wśród drzew i gęstych zarośli, nie był widoczny z drogi. Dzięki Myszkiewiczowi oryginalną rzeźbę znów ujrzeli zielonogórzanie.
Betonowy monument 'Grono' Magdaleny Więcek stoi przy drodze wylotowej z Chynowa w kierunku Zawady. Tuż obok znajduje się (też betonowy) napis 'Zielona Góra'. Powstał na długo, zanim modne stały się kolorowe napisy z nazwami miejscowości, które można spotkać dziś niemal na całym świecie.
WŁADYSŁAW CZULAK
Rzeźba powstała w ramach Zielonogórskich Spotkań Rzeźbiarskich, przedstawia winiarski symbol Zielonej Góry. Niektórzy 'Grona' nazywają też jajami lub bobkami. Która nazwa pasuje bardziej? Najlepiej ocenić samemu.
WŁADYSŁAW CZULAK
Kiedyś wyjątkowo piękny, dziś ruina, choć po remoncie. Pałac w Zatoniu jako barokowy dwór wybudowany został w 1689 r. Do formy klasycystycznej przebudowany w latach 1842-43. Mniej więcej w tym samym czasie rozpoczęto przekształcać park wokół pałacu. Autorem projektu parku był Peter Lenné, a zadanie zleciła księżna żagańska Dorota de Talleyrand-Périgord. To właśnie na czas jej pobytu w Zatoniu przypada najlepszy okres w historii pałacu. Sam park urządzony był na sposób francusko-włoski, z fontannami, grotami, posągami zwierząt i nimf oraz strumykami. Dzieło kontynuował jeszcze młodszy syn Doroty, Aleksander Edmund. W latach 70. XIX w. przebudował po raz kolejny pałac z przyległą oranżerią.
Piotr Bakselerowicz
Co z pałacu zostało dziś? Niewiele, ledwie parę sypiących się ścian z cegieł. Obiekt został spalony w 1945 r., a w PRL-u - wiadomo - nikt nie miał zamiaru przywracać do łask niemieckich pozostałości. Choć o planach jego odbudowy mówi się od dobrych dwóch dekad, dotąd się to nie udało. Obecnie ruiny pałace są jednak już po remoncie, a w nocy są podświetlane.
fot. Agata Źrałko
W Zatoniu trwa też gruntowny remont parku, który ma przywrócić jego historyczną kompozycję, z łąkami, ławkami, odnowieniem ścieżek spacerowych. Odnowiona i rozbudowana zostanie również oranżeria przy pałacu, obok terenu powstanie parking.
Przyznajemy: malutki kościółek z XIV w. to może nie wymarzony cel weekendowej rodzinnej wycieczki, ale żeby zajrzeć przy okazji - czemu nie? Zwłaszcza, że to jeden z najstarszych budynków w Zielonej Górze. Zbudowany z kamienia polnego i cegły zachwyca prostotą. Z jednej strony chłodny i zwalisty, z drugiej - nieinwazyjny, ładnie wkomponowuje się w krajobraz wsi.
fot. Agata Źrałko
Świątynia powstała jako katolicka, ale już w latach 1525-1654 należała do ewangelików. Racula jedną z pierwszych miejscowości, ktorych mieszkańcy przeszli na protestantyzm. W XVIII w. przeprowadzony został remont, w trakcie którego zamurowano gotyckie okna oraz portal (obok kościoła stanęła też wysoka drewniania dzwonnica przykryta dachem namiotowym). Okna zostały odkryte dopiero podczas renowacji nieco ponad dekadę temu.
Kancelaria parafii św. Mikołaja w Raculi jest czynna w sobotę w godz. 9-10 i codziennie w godz. 15-16. Przed wizytą najlepiej umówić się telefonicznie. Lub przyjść na niedzielną mszę (godz. 8, 10 i 12).
Jeden z najbardziej malowniczych terenów w Zielonej Górze. Rezerwat został założony w 1959 r. Wtedy zajmował powierzchnię 31,5 ha, którą w roku pierwszych wolnych wyborów powiększono ponad dwukrotnie - do blisko 99 ha. Status rezerwatu nadano, aby chronić wyjątkowy w tym miejscu las łęgowy. Wiosną większość obszaru zalewa woda.
Teren leży między Kiełpinem i Zatoniem. Dominującym gatunkiem jest olsza czarna, następnie jesion, dąb i brzoza. Sporadycznie występują też sosna i świerk. Średni wiek drzewostanu liczy 90 lat. W rezerwacie zliczono ponad 50 gatunków roślin.
Leśnicy przekomarzają się czasem, że to las dla fachowców. Bo amatorowi trudno docenić wyjątkowe walory przyrodnicze. Wyjątkowość zapewnia nanoszony przez wodę muł, bogaty w składni mineralne - użyźnia glebę, daje zieleni świetne warunki do rozwoju.
Dla zwiedzających wytyczono niebieski szlak turystyczny. Przez rezerwat przechodzi także 'droga prezydenta', zwana też 'drogą królewską', wzdłuż której rosną potężne dęb i jesiony.
Też zabytkowy, ale świeżutko wyremontowany. Wycięto w nim samosiejki, wywieziono śmieci i postawiono małą architekturę. I ma najlepszego stróża. Z okien swojego domu widzi go Krzysztof Kaliszuk, wiceprezydent Zielonej Góry.
WŁADYSŁAW CZULAK
Park dworski w Kiełpinie (rozciąga się na dwóch hektarach przy krzyżówce dróg na Ochlę i Drzonków) jest jednym z najstarszych założeń parkowych w nowej Zielonej Górze. Powstał najpewniej w połowie XVIII w. Z uwagi na cenne i chronione gatunki jest także parkiem krajobrazowym. W XIX w. przeprojektował go Peter Lenne, znany niemiecki ogrodnik i architekt krajobrazu. Ten sam, który projektował parki w Poczdamie, Berlinie i Zatoniu. Niestety, nie zachowały się oryginalne plany kiełpińskiego parku, dlatego projekt jego rewaloryzacji opierał się głównie na archiwalnych zdjęciach i historycznych notkach.
WŁADYSŁAW CZULAK
Przetrwała bogata roślinność: 15 gatunków drzew i pięć gatunków krzewów, siedem drzew o statusie pomników przyrody. Najstarsze okazy drzew w parku liczą sobie ponad 300 lat. Są to pomnikowe dęby szypułkowe. Główny drzewostan stanowiący substancję zabytkową parku pochodzi z początku XIX w. i liczy sobie ok. 200 lat. Na odnowionym terenie znajdziemy alejki, mostki, polany piknikowe, altanę, miejsce pod ognisko.
Daglezjami, czyli inaczej jedlicami Douglausa, zachwycał się agent Dale Cooper w kultowym serialu Twin Peaks. Wysokie i smukłe drzewa iglaste z rodziny sosnowatych rosną głównie w Kanadzie i północnych Stanach Zjednoczonych, ale można spotkać je też m.in. w Europie. Pojedyncze drzewa zobaczymy na terenie starej Zielonej Góry. To pozostałość jeszcze z Grünbergu. Pomnikowa daglezja rośnie m.in. w parku Tysiąclecia, natkniemy się na nią też w parku Piastowskim.
Fot. Szymon Płóciennik
Przedwojenny daglezjowy lasek co prawda nie znajduje się w granicach Zielonej Góry (nawet tej powiększonej), ale uznaliśmy, że warto go dodać do naszej listy. Polecamy na rowerową wycieczkę. Czy to nie idealne miejsce np. na randkę?
Trafimy tam, jadąc z Przytoku do przysiółka Przytoczki, a później skręcając w prawo do Wielobłot. Tam nie powinniście mieć problemu ze znalezieniem lasku daglezji. Jest położony przy wale nad Odrą, ma aż kilka hektarów.
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze