Marsz gorszego sortu. Kim są ludzie KOD-u? [PORTRETY]

Partyk Nowakowski jest jednym z trzech liderów, oprócz Pawła Kalety i Roberta Krzycha. Sprawdza się w konferansjerce. Wita cyklistów, wegetarian, pamięta o ludziach w futrach. Czyta Listę grzechów PiS: zamach na Trybunał, media, stadniny końskie, wyzywanie od gorszego sortu. Tłum odpowiada po każdym z występków: Pamiętamy.

Ma 40 lat, od 15 mieszka w Zielonej Górze. Skończył policealne studium społeczno-prawne. 10 lat był handlowcem w korporacji, teraz pracuje w biurze obrotu nieruchomościami. Kibic Falubazu, poglądami mu blisko do Partii Razem. Ma syna, drugie dziecko w drodze. - Załapię się na 500 zł, oczywiście z tego powodu planowaliśmy dziecko - śmieje się.

Patryk wygląda jak kibic z trybun mundialu siatkarzy. Czerwona czapka z orzełkiem, koszulka, flaga biało-czerwona. - Z przekory. Skoro PiS wciąż rości sobie prawo do wyłączności do biało-czerwonych barw, to trzeba pokazać, że nie ma zgody. My też mamy moralne prawo do symboli narodowych - opowiada Patryk Nowakowski.

Fot. Anna Krasko/Agencja Gazeta

- Do KOD-u trafiłem z ulicy. Czułem się obrażany przez Kaczyńskiego - wspomina.

Jedną z demonstracji zakłócali narodowcy. - Krzyczeli z boku, że my z ORMO i ZOMO. To mówię do nich, macie mikrofon. Chodźcie na scenę, powiedzcie co z tym ZOMO. Nie wzięli - opowiada.

- Wychowałem się w harcerstwie, na społecznikowskich zasadach - mówi. Z sąsiadami zbuntowali się, gdy zielonogórscy urzędnicy chcieli urządzić po swojemu plac zabaw przy ul. Jaskółczej. Nie dali sobie wcisnąć ?Pajączka?.  - Udało mi się też przekonać szefów basenu na CRS, by usunęli niebezpieczne zabawki. Moje dziecko się skaleczyło. Usunęli - wspomina.

Pierwszy rzucił w sieci hasło, by przyjść pod szpital i podnieść na duchu po koszmarnym wypadku żużlowca Darcy?ego Warda. - Przyszło z różami z pół tysiąca ludzi. Spontanicznie. Chciało im się, czyli nie byli obojętni.

Nowakowski mówi, że nigdy Wałęsa nie był z jego bajki. - Słabo nadawał się na prezydenta, ale nikt mu nie odbierze mu zasług. Nikt nie wymaże go jako historii Solidarności i wolności.

- Z naszych demonstracji pod ratuszem w pamięć mu się wbiły słowa koleżanki. - Powiedziała, że jej dziadek był Armii Krajowej, ojciec w Solidarności, a ja jestem tutaj. To najlepiej oddaje, co się tu dzieje - wspomina. Wierzy, że KOD będzie rozliczał każdą władzę. - Bo myślę, że żadna po 1989 r. nie ma czystych rąk.

Profesor Grażyna Miłkowska kieruje Katedrą Opieki, Terapii i Profilaktyki na wydziale pedagogicznym na UZ. Na zielonogórskiej uczelni uczy od 26 lat. - Miałabym się czegoś bać? To dopiero byłby zły znak. Wydaje mi się, że jeszcze żyję w demokratycznym kraju - mówi.

Z KOD-em idzie po raz trzeci. - Bo nie godzę się na łamanie prawa. Irytują mnie obrady Sejmu, podpisywanie ustaw po nocach. To wszystko wygląda tak, jakby władza miała coś do ukrycia przed obywatelami. Irytuje mnie wyłączanie mikrofonu na sali sejmowej tym, którzy myślą inaczej - wylicza.

Prof. Miłkowska podkreśla, że nigdy nie była zwolenniczką żadnej partii. - A teraz słyszę, że ci, którzy chodzą na KOD,  chodzą w futrach, byli w PO, albo lepiej, współpracowali z SB. Komuchy, złodzieje, gorszy sort. To manipulacja. Jestem zwykłym człowiekiem, odrzucającym kłamstwa. I przypuszczam, że większość ludzi w tłumie jest po prostu zła na bezczelność i arogancję władzy, na obrażanie innych - prostuje.

- Chciałabym żyć w kraju, w którym się dyskutuje. W którym ludzi się łączy, a nie szczuje i skłóca.

Fot. Anna Krasko/Agencja Gazeta

Filip Czeszyk, tancerz choreograf, szef szkoły tańca SPOKO Family przyniósł flagę. Maszeruje z żoną Alicją. - Byliśmy na wszystkich wiecach KOD-u w Zielonej Górze. Nie może nas zabraknąć. To całe mieszanie przy Trybunale Konstytucyjnym jest niepoważne - tłumaczy Czeszyk.

Fot. Anna Krasko/Agencja Gazeta

Nie podoba mu się też sposób w jaki PiS inaczej myślących i dzieli na prawdziwych i nie-prawdziwych Polaków. Jeszcze ustawianie prawa pod siebie. - To co wyrabia rząd, to już przestają być żarty - dodaje tancerz.

- Jesteśmy w tym wieku, że pamiętamy czasy, kiedy wolności brakowało. Wtedy walczyli o nią nasi rodzice, teraz my nie pozwolimy jej sobie odebrać. Będziemy o tym głośno mówić i walczyć do końca, jeśli zajdzie taka potrzeba - przekonuje zielonogórzanin.

Mariola Olaszek-Chudzińska, farmaceutka, od 30 lat mieszka w Zielonej Górze: - Na wszystkich marszach nie mogłam być, ale jeśli tylko mam czas, to przychodzę. Dlaczego? Jestem zdeklarowaną liberałką, taką do szpiku kości. W rządach PiS nie podoba mi się wszystko, ale szczególnie boli ich arogancja i niekompetencja, które zaprowadzą nas do czarnej dziury - ocenia pani Mariola.

Po chwili, już bardziej optymistycznie, dodaje: - Wiecie co? Ja jednak myślę, że im się to nie uda. My za bardzo wrośliśmy już w Europę. Ludzie nie zamierzają się biernie przyglądać łamaniu konstytucji - mówi zielonogórzanka.

- Najbardziej szkoda mi ludzi, których omamili. To przecież jednak nasi rodacy. Ta dziura między społeczeństwem jest przerażająca. Ale to właśnie PiS podzielił Polaków.

Paweł Juckiewicz, historyk, dyrektor gimnazjum w Nowej Soli ma 46 lat. Drugi, o kilka lat młodszy z nowosolan Rafał Jedyński, jest radcą prawnym. Działa w Nowoczesnej.

- To że dialog toczy się na ulicy i na manifach, to akt rozpaczy. Ale nie ma wyjścia. Bo co robić jak cię obrzucają błotem. Można oczywiście stanąć z boku i czekać, tyle że to bez sensu, bo obudzimy się w komunie bis. Tak to się skończy, nie trzeba wielkiej wyobraźni. A tu chodzi o szacunek dla państwa, co obóz PiS lekceważy, choćby nie publikując wyroku Trybunału czy obrażając demonstracje KOD. Tu jest wołanie o mądre państwo - komentują.

Jukiewicz przyznaje, że konflikt przenosi się na rodziny. - Mój brat popiera PiS, czasem ostro się kłócimy, ale przy świątecznym stole się pilnujemy - dodaje Juckiewicz.

Obaj tłumaczą, że porównania PiS-u z komuną dają się obronić. - Ten język, jeśli nie popierasz, to jesteś podejrzany. Trzeba się przed tym bronić - dodaje Jedyński.

Na młodych się nie oglądają, ich brak na wiecach widać gołym okiem. - Im bliżej do Kukiza, co to mówi o zbrukanej polityce. Próbujemy ich jakoś zrozumieć.

Na demonstrację przyszła z córką Karoliną. Zadbana blondynka, ma 43 lata. Agnieszka Colonna-Walewska jest  dyrektorką jednego z zielonogórskich banków. - Ale nie jestem tu by bronić banku, choć nałożone podatki będą oznaczać także zwolnienia. Po prostu nie lubię, jak mi się dyktuje co mam robić, myśleć. Co mogę, co nie. A tak zachowuje się PiS. Nie mam uprzedzeń do tej partii. Wygrali wybory, jednak to nie znaczy, że zwycięzca może wszystko. Obawiam się, że łatwo zaprzepaścimy polskie osiągnięcia. Córka, jej znajomi zobaczyli jak można żyć w wolnej Europie. Nie chcę żeby to stracili.

Nie podoba jej się program 500 zł na dziecko. - Owszem trzeba pomagać. Tylko inaczej. Nie wszystkim dawać, a tym naprawdę potrzebującym.

Katarzyna, 50-latka, zielonogórzanka, kiedyś praca w szkołach, dziś własna firma, nie chce zdradzać nazwiska. Bo już się w mieście zaangażowała w awanturę o drogę i się naraziła. - A muszę tu jakoś żyć - mówi. Powtarza dowcip z sieci: - Kierowca jedzie 50 km za szybko. Zatrzymuje go drogówka, wlepia mandat. On na to, nie płacę, nie interesuje mnie to, bo to tylko opinia policji.

- I podobnie wygląda w Polsce. Trybunał wydaje wyrok, a PiS mówi, że to tylko opinia paru sędziów. Zupełny absurd. A tak to działa - oburza się.

Katarzyna do biało-czerwonej flagi przyczepiła lisią kitę. - Wiadomo, futrzarski akcent. Ja kitą nie przekraczam chyba granicy, prawda? Bo mnie frustruje ta obustronna nienawiść. A futra nigdy nie miałam i nie zamierzam - opowiada.

- Dlaczego młodzi ludzie nie przychodzą na demonstracje KOD? Albo jest ich tak mało - pytam.

- Bo niewiele przeżyli, nikt im w życiu niczego nie zabraniał - odpowiada.

- Jak to nie chcecie naklejki KOD-u? Że niby dziennikarzom nie wolno? Pewnie jesteście z tej telewizji, no, tej... - podejrzewa mężczyzna po 50. Jest pewien, że oto znalazł się za linią wroga. Nie chce się przedstawić, za nic nie da się sfotografować. Obywatel - żąda, by tak go podpisać.

Jest wściekły na to, co się z Polską wyprawia. - Rządzący robią chlew! - krzyczy.

Obywatel jest zielonogórzaninem. W tym roku przypada jego jubileusz 35-lecia pracy. Pracuje w branży logistycznej. Pamięta, jak raz w stanie wojennym nie dotarł do pracy. - Dowódca chciał mnie dać pod sąd polowy. Dla mnie, młodego chłopaka, to był szok. Niech te czasy nie wracają! A coraz bliżej nam do Putina i republik posowieckich. Znajomi zza granicy dzwonią, pytają: co się tam u was dzieje?

Maciej Sowiński i Gosia Rozbicka. Oboje tuż po trzydziestce. Ona pracuje w służbie zdrowia, on jest przedsiębiorcą. Wyróżniają się w tłumie. Trudno powiedzieć, czy ze względu na rude włosy Gosi, czy po prostu dlatego, że są jednymi z niewielu młodych.

- Co nas denerwuje? Wszystko. Wszystkie działania rządu, a najbardziej te związane z Trybunałem Konstytucyjnym. I brak poszanowania Konstytucji. Bo takie rzeczy, jak zmiana prokuratora generalnego, ustawa inwigilacyjna, wałkowanie Smoleńska - tego można było się spodziewać po wygranej PiS. Mówili o tym w kampanii wyborczej. Ale lekceważenie Konstytucji jest najgorsze. O tym przed wyborami nie wspominali - mówią.

Idą dla sprzeciwu. Na nic większego nie liczą. - Nic się zmieni do następnych wyborów. To, że PiS się cudownie nawróci, jest nierealne. Tylko marsze nam pozostały.

Przyjechali z Gorzowa. Anita Kruhs ma 45 lat, zajmuje się domem. Mąż, 58-letni Norbert Kruhs , prowadzi firmę. Ich syn wyprowadził się do Warszawy. Ale zabrali ze sobą sąsiadkę, Basię, uczennicę technikum weterynaryjnego. - Ja siedziałem za komuny, byłem internowany. I teraz muszę słuchać, że jestem człowiekiem gorszego sortu. Przecież pracuję, płacę podatki! - wyrzuca z siebie Norbert. - Łatwiej byłoby mi wyliczyć, co mnie nie wkurza - ciągnie. - Gdzie mamy żyć, jak tworzymy kraj bezprawia? Do kogo mamy się odwołać? Do Kaczora? Nie, dziękuję. Po to stworzyliśmy tę Konstytucję, żeby jej przestrzegać - mówi.

Fot. Anna Krasko/Agencja Gazeta

Anita: - Sądy sądami, ale jak nie wydrukują wyroku, to już po nas. Nie będzie żadnego porządku prawnego, nastąpi chaos. PiS przegina, ale brak szacunku do Trybunału jest totalnie nie do zaakceptowania.

Fot. Anna Krasko/Agencja Gazeta

16-letnia Basia Tkacz nie wierzy w dobrą zmianę. - Zamiast tego, Polskę nam rujnują - mówi dziewczyna.

Cała trójka maszeruje z puszką w dłoni. Zbierają datki. - Ulotki i plakaty za darmo się nie wydrukują - uśmiechają się.

Anita: - Pewnie nic marszami nie zmienimy, ale trzeba próbować. Jest coś takiego, jak grzech zaniechania.

Zielonogórzanka Anna Pawlak ma 35 lat. Śpiewa w zespole Drewno, który odtwarza starodawne pieśni w ich naturalnych brzmieniach. W repertuarze utwory ukraińskie, białoruskie, polskie, rosyjskie i bałkańskie. Anna prócz tradycji i sztuki ceni sobie normalność. To główny powód jej obecności na marszu.

Za trzy miesiące zostanie mamą. - Chciałabym po prostu żyć w normalnym kraju. Ważna jest dla mnie inteligencja, a mało inteligentne rozwiązania rządu, po prostu mnie obrażają. To ludzie sami powinni oceniać co jest dobre w kulturze, religii, sztuce. Nie można im tego narzucać - mówi.

Twierdzi, że rząd zaprzecza ważnym dla niej wartościom. - Nie mogę pogodzić się z brakiem szacunku dla drugiego człowieka. Widzę przejawy nienawiści ze strony rządu i nie wierzę, że w takiej Polsce żyję - dodaje.

Tomasz Szajna, 32-latek z Zielonej Góry, świeżo upieczony ojciec. Umysł ścisły. Na co dzień tworzy oprogramowania informatyczne. Mówi, że nie wyobraża sobie, że jego córeczka może wychowywać w kraju bezprawia. - Większą część swojego życia miałem szczęście spędzić w państwie, gdzie prawo było respektowane i chcę dalej tego dla mojego dziecka.

Broni Trybunału, bo gdy zostanie sparaliżowany, to rząd i sejm będą wprowadzać dowolne pomysły, nie oglądając się na prawo.

Zielonogórzanka Marta Thiele zajmuje się trójką dzieci. Dlatego po polityka kompletnie jej nie interesowała. To już nieaktualne, w pochodzie KOD chodzi z flagą. Rozdaje naklejki i kwestuje na rzecz komitetu. Do KOD-u wciągnęła ją siostra.

- Boję się o swoje dzieci. Nie podoba mi się, że w państwie zagrożone są wolne media. Oburza mnie, że pan Kaczyński wskazuje kto jest prawdziwym Polakiem, a kto nie. A ja jestem Polką - mówi Marta.

- Działania rządu, retoryka PiS są niedopuszczalne. Brak poszanowania do trybunału. To pierwszy krok do anarchii. Rząd chce wszystko wziąć dla siebie.

Jerzy Nowak kocha bluesa. Organizuje koncerty w swoim klubie Piekarnia Cichej Kobiety przy ul. Fabrycznej. Tam też odbywają się zebrania działaczy i sympatyków Komietu Obrony Demokracji.

Na marsze przychodzi od początku. - Także dla zdrowotności. Spacer w tak zacnym gronie, przy takiej pogodzie i atmosferze to przyjemność - żartuje. Po chwili poważnieje. - Marsz to forma wyrażenia złości i niezgody na to, co obecny rząd wyprawia. Konstytucja to najważniejszy dokument w państwie i nie wolno go ot tak lekceważyć. Dożyłem demokracji w Polsce i w takim kraju chciałbym też umrzeć.

- Cały ten nasz rząd przypomina jakieś ponure bractwo, które nic tylko snuje teorie spiskowe i opluwa wszystkich dookoła. Ale idę też, co chcę też uczcić pamięć moich bohaterów, którzy ostatnio nie mają lekkiego życia. Lech Wałęsa był i będzie dla mnie osobą niezwykle ważną i żadne publiczne opluwanie tego nie zmieni. To samo się tyczy prof. Rzeplińskiego. Chcę mu dodać otuchy w ciężkich czasach.

Iza Jasicka-Weszler i Łukasz Jasicki z Zielonej Góry. Małżeństwo trzydziestolatków. Poznali się na studiach. To ich też przyciągnęło do Zielonej Góry. Iza jest specjalistką ds. sprzedaży. Łukasz, jak sam określa, pracuje w metalu. - Jesteśmy na każdym marszu. Lista powodów jest bardzo długa. Od nocnych zmian w rządzie, po zbyt duże wsparcie dla kościołów. Religia to też demokracja, nie można komuś narzucać jednej, słusznej wiary, a w tym kierunku wszystko zmierza - tłumaczą.

- Nic innego nam nie zostało. Tu przynajmniej są ludzie z otwartymi oczami i głowami. Liczymy, że to coś zmieni. Na pierwszą demonstrację przyszliśmy z ciekawości. Teraz jesteśmy z przekonania - podkreślają.