Skarby muzeum, które zobaczycie tylko u nas [FILMY, ZDJĘCIA]

- Wystrój nie zmienia się od pół wieku - podkreśla Kania. Dokumenty piętrzą się na biurku, tworzą artystyczny nieład.

fot. Anna Krasko/Agencja Gazeta

Szafy pochodzą z Dalekiego Wschodu. Pamiętają jeszcze Klema Felchnerowskiego, malarza i dyrektora muzeum w latach 60. - Komplet mebli stały w jednej z rezydencji w woj. lubuskim. W XIX w. zapanowała moda na sztukę orientalną, choć już sto lat wcześniej tak urządzano gabinety. Ten najprawdopodobniej został zamówiony na Dalekim Wschodzie u tamtejszych mistrzów snycerskich, jednak na potrzeby użytkowników europejskich. W komplecie są dwie szafy (jedna większa biblioteczna, druga podręczna), biurko bogato rzeźbione w chińskie sceny, dwa krzesła i fotel. Piękny, ale niezbyt wygodny. Siedzę na nim, przeżywając tortury - opowiada Kania.

fot. Anna Krasko/Agencja Gazeta

Szafa najwyraźniej też chce się włączyć do rozmowy, bo często sama się otwiera. - To tylko duchy przodków - uspokaja Kania.

Kania jest miłośnikiem sztuki współczesnej. I właśnie dziełami z tego okresu codziennie raczy swój wzrok. Do gabinetu wybrał trzy obrazy. - Jeden przekorny, na pierwszy rzut oka pokazuje odwrocie płótna. Jego autorem jest Jerzy Krawczyk, nieżyjący już malarz, wybitny twórca związany ze środowiskiem łódzkim - opowiada dyrektor.

fot. Anna Krasko/Agencja Gazeta

Powiesił też obraz Stanisława Fijałkowskiego i dzieło Tadeusza Brzozowskiego, przedstawiciela Grupy Krakowskiej.

Do ciekawostek należy holenderska scena rodzajowa Narodziny bliźniąt. Perełka. Muzeum kupiło obraz w latach 50. - Przed laty odwiedziła nas Agnieszka Osiecka, która miała okazję zobaczyć ten obraz. Tak jej się spodobał, że zechciała sprezentować go swojej koleżance, aktorce Ewie Błaszczyk, która właśnie w tym czasie urodziła córki bliźniaczki. Dzieło jest więc u nas i w rodzinnym domu Ewy Błaszczyk - opowiada dyrektor.

Najcenniejszym eksponatem muzeum jest obraz Olgi Boznańskiej ?Dziewczynka ze słonecznikami? z 1891 r.  W tym roku obchodzi 125 urodziny. - Dlatego 1 czerwca planujemy prezentację dzieła. Pokażemy również dwie inne prace artystki, czyli starszy portret Mnicha przy winie i portret matki Boznańskiej. Rozstrzygniemy też casting na sobowtóra dziewczynki z obrazu. Zgłosiło się mnóstwo młodych osóbek, mieliśmy ogromny dylemat. Zdecydowaliśmy się na trzy, które bardzo przypominają sportretowaną dziewczynkę - opowiada Kania.

MUZEUM NARODOWE W WARSZAWIE. Wystawa Olgi Boznańskiej

Obraz jest bardzo rzadko udostępniany, ze względu na technikę, w jakiej został wykonany. - To pastel. Artystka malowała suchym pigmentem. Każde przenosiny powodują pewną degradację. Zalecenia konserwatorskie mówią, że nie wolno go często transportować. Rzadko go także wypożyczamy, ale ostatnio zrobiliśmy wyjątek na potrzeby ważnej wystawy w Muzeum Narodowym w Warszawie - mówi Kania.

Ile warta jest Dziewczynka ze słonecznikami Uwierzcie na słowo, że sporo.

Zielonogórski dział winiarski jest jedynym takim specjalistycznym działem w polskim muzealnictwie. Jednym z jego najcenniejszych eksponatów, jakiego prawdopodobnie nigdy nie mieliście okazji zobaczyć, jest XVIII w. figura ze srebra.

fot. Anna Krasko/Agencja Gazeta

Obiekt jest w zbiorach od lat 60., kiedy dział zakładał dyrektor historyk Bogdan Kres. Wtedy też zabytek został poważnie okaleczony. Nieznany sprawca ukradł zasadniczy element, czarkę przeznaczoną dla panny młodej.

- Okaleczonego zabytku nie do końca chcieliśmy pokazywać. Skontaktowaliśmy się z Mateuszem Ostafińskim, który skanuje obiekty i drukuje w wersji 3D. Mieliśmy oryginalne zdjęcie przed zniszczeniem. Na jego podstawie zrekonstruowano brakujący element. Teraz rola konserwatora, który podjąłby się odtworzenia czarki - wyjaśnia Kania.

- Gromadzimy i opisujemy zabytki związane z winiarstwem, przygotowujemy wystawy, prowadzimy działalność oświatową i naukową - wylicza dr Arkadiusz Cincio, kierownik działu.

Na miano skarbu bez wątpienia zasługuje album z oryginalnymi etykietami win Gremplera. - Produkował wina musujące, które były sprzedawane w restauracjach - opowiada Cincio. Album jest bardzo rzadko pokazywany na wystawach. Kierownik działu pokazuje też puchar z XVIII w. z symbolami masonów.

fot. Anna Krasko/Agencja Gazeta

Nie tylko kielichy, etykiety i korkociągi, ale i butelki wina również funkcjonują w zbiorach na prawach eksponatu. - Mamy np. wino z etykietą Wojtka Siudmaka, popularnego artysty polskiego pochodzenia, który od wielu lat mieszka we Francji - zaznacza Kania.

- Na 18 tys. eksponatów, jedną trzecią stanowi sztuka współczesna. To wynika nie tylko z mojej miłości do gatunku, ale i moich poprzedników - wyjaśnia Kania.

fot. Anna Krasko/Agencja Gazeta

Cenny jest zbiór z lat 60. Obrazy wyszły spod pędzla najznakomitszych polskich artystów m.in. Tadeusza Dominika, jednego z najwybitniejszych malarzy polskich. Obraz jest nietypowy - z blachy i gipsu.

fot. Anna Krasko/Agencja Gazeta

Obrazy muszą być przechowywane w temperaturze ok. 18 stopni i wilgotności ok. 60 proc. Parametry powinny być stałe. - Rozbudowa muzeum, do której się przymierzamy, rozwiązałaby problem. Część ważnych eksponatów trafiłaby na ekspozycje stałe, zamiast chować je w magazynach, moglibyśmy je pokazać - tłumaczy dyrektor.

Dr Anitta Maksymowicz z działu fotografiki i informacji medialnej pracuje nad podarowanym przez mieszkańca albumem. Zdjęcia ukazują codzienne życie żołnierzy. Maksymowicz ma specjalną kartkę z miejscami wypisanymi ołówkiem, które musi rozszyfrować. - Kilka miejsc już udało mi się zidentyfikować. Można się poczuć jak detektyw - żartuje.

fot. Anna Krasko/Agencja Gazeta

Jak mówi, kontakt z ludźmi ma dla muzealników nieocenioną wartość. Często tak się dzieje, że wystawa się zakończy, a mieszkańcy zgłaszają się do nas z nowymi informacjami i materiałami. To w pracy muzealnika najciekawsze, jeśli coś żyje swoim życiem, a potem wraca echem - dodaje.

fot. Anna Krasko/Agencja Gazeta

- Ale trzeba być czujnym - podkreśla dyrektor Kania. - Ostatnio odwiedził nas pan, przeświadczony o tym, że ma oryginał Stanisława Wyspiańskiego. To była reprodukcja.

Działem kieruje dr Longin Dzieżyc. W swoim gabinecie  otoczył się barokowymi meblami. Eksponaty są bardzo rzadko pokazywane. Od 30 lat muzeum tylko raz zorganizowało wystawę meblarstwa. - To ogromne wyzwanie logistyczne - podkreśla Dzieżyc.

fot. Anna Krasko/Agencja Gazeta

Wzrok przykuwa wielka, intarsjowana szafa. - Czyli zdobiona różnymi gatunkami drewna, ale również inkrustowana. Meble kryją swoje tajemnice, ale... nie zawsze skrzętnie. - Podczas konserwacji odkręciliśmy płycinę i odkryliśmy XIX w. gazetę brytyjską.

fot. Anna Krasko/Agencja Gazeta

Jakie skarby kryje dział historyczny? Opowiada nam o tym Grzegorz Wanatko, kustosz. Na co dzień nie zobaczymy protokołu z akt procesowych czarownic. To oryginał. Ze względu na wymogi konserwatorskie, jest bardzo rzadko pokazywany. Widzowie mogą oglądać jedynie replikę.

fot. Anna Krasko/Agencja Gazeta

Jest też dokument cesarski Leopolda I z XVII stulecia,  stanowiący o przywilejach dla rzeźników.

fot. Anna Krasko/Agencja Gazeta

Są też testament Lenina, książka poświęcona jego pobytowi na Podhalu i odlewy. - Gromadzimy i takie pamiątki przeszłości, które dziś nie są szczególnie gloryfikowane. Przydają się w przygotowywaniu ekspozycji. Jeszcze będą miały swój czas - podkreśla Kania. - Praca muzealnika ma coś z zawodu grabarza. Cały czas coś zakopujemy i co jakiś czas stawiamy pomniki - dodaje.

To tylko niektóre ze skarbów MZL, jakie zobaczycie - i nie jest to przesadą - tylko u nas. Jednak muzeum nie zamierza pozostawiać ciekawskich z poczuciem niedosytu. W sobotę zaprasza na Noc Muzeów, tym razem w duchu greckim.

Amerykańska Noc Muzeów w ub. roku. Fot. Mariusz Kowalaszek

Więcej o wydarzeniu przeczytacie w Gazecie Co Jest Grane i na zielonagora.wyborcza.pl.