25 lat województwa lubuskiego. - Gdyby teraz ktoś chciał zlikwidować województwo lubuskie, też bym go bronił i protestował. To nowy twór, ale już odrębna część Polski. Ma prawo do własnego bytu - mówi Andrzej Kirmiel, dyrektor muzeum w Międzyrzeczu.
10 listopada 1938 r. naziści - z inicjatywy państwowych, nazistowskich władz Niemiec - spalili synagogę w Grünbergu, przedwojennej Zielonej Górze. W całych Niemczech w trakcie nocy kryształowej nazistowskie bojówki zamordowały ponad 90 Żydów, spaliły ponad 170 synagog i zniszczyły tysiące sklepów żydowskich właścicieli.
Ponad 40 osób wzięło udział w niedzielnym marszu pamięci, który odbył się w 78. rocznicę ewakuacji obozu koncentracyjnego w Grünbergu. Z około 2600 więźniarek, głównie Żydówek, którym Niemcy kazali iść w morderczym, kilkusetkilometrowym marszu, przeżyło mniej niż 300.
Cmentarz żydowski przy ul. Chmielnej został zniszczony pod koniec lat 60., ale kaplica przedpogrzebowa i część cmentarnego muru ocalały. Zachowało się też kilkanaście macew.
Przy placu Powstańców Wielkopolskich do Nocy Kryształowej w 1938 r. stała synagoga. W sobotę 21 lipca spotkają się tam mieszkańcy, którzy chcą poznać żydowską historię miasta. Razem z przewodnikiem Andrzejem Kirmielem przejdą na kirkut przy ul. Chmielnej.
Klub "Tygodnika Powszechnego" w Zielonej Górze organizuje wydarzenie pod hasłem "Niech pozna brat brata swego". Gośćmi w Piekarni Cichej Kobiety będą teolog ks. dr Eligiusz Piotrowski i Andrzej Kirmiel, badacz historii i kultury Żydów w regionie.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.